NUEVOS TABLEROS DE JUEGO EN GALICIA (I)

Visitando las interesantes páginas sobre patrimonio histórico gallego y patrimonio cultural de Santiago de Compostela, he podido encontrar varios tableros de juegos, que no tenía incluidos en este blog y que paso a presentar, siempre respetando la autoría e textos de los autores de la citadas páginas, a los que agradezco esta información.
Del "Colectivo A Rula", tomamos los siguientes datos, a dos nuevos emplazamientos con tableros de juego, grabados en piedra:

MONTE MEAN (Muros, A Coruña)

Se trata de un "alquerque de IX", por las fotografías e información  que los autores nos dan:
" A laxe atópase a media ladeira dun outeiro granítico no chamado Monte Meán a só uns centos de metros da coñecida Laxe das Rodas e do petróglifo das Pedragueiras que o noso Colectivo deu a coñecer hai uns meses seguindo as indicacións do propio Domingo e outros veciños da parroquia....".  "O gravado, moi ben conservado e de doada visualización, fica na parte central e máis chá dunha laxe de formas irregulares e lixeira pendente duns 3,70 m (orientación SO-NE) por 4,03 m (cara o NE-SO). O motivo do alquerque mide 35 x 35 cm. e componse de tres formas cadradas concéntricas que se unen entre si por liñas rectas as cales se cruzan na zona central nos catro lados con outras liñas verticais que parten do cadrado interior, estando a parte central mais rebaixada que a exterior. A anchura dos sucos oscila entre os 2 e 3 cm. Os sucos malia presentar unha evidente erosión conservan o seu perfil en V sen que se poidan apreciar arestas vivas"
Finalmente nos hablan de otro cercano: "Tamén relacionado cun antiga atalaia medieval debemos mencionar o pequeno alquerque de nove do chamado Castelo de Esteiro ou da Laxe no Concello de Outes pero preto do linde con Muros".

COLEGIATA SANTA MARÍA DE SAR ( Santiago de Compostela, A Coruña)
La citada iglesia fue "fundada no ano 1136 por Munio Afonso, cóengo compostelá próximo a Xelmírez, como lugar para o retiro dos membros anciáns da Igrexa compostelán, converteuse na “máis ilustre das casas de cóengos regulares de Santo Agostiño no Reino de Galicia”(1). Unha orde que residiu neste cenobio ata finais do século XVI, posteriormente a vida monacal foi esmorecendo e o vello mosteiro ficou como sede parroquial, transformándose as súas dependencias noutros espazos relixiosos e sociais que demandou a sociedade actual. Declarada Monumento Nacional en 1895 é xunto á Catedral o único templo románico de tres naves que se conserva en Compostela".
Según los datos y las fotografías que nos aporta el citado colectivo, se pueden identificar dos tableros de juego: uno que correspondería a un "alquerque de XII" o una variante del mismo; y el otro, corresponde a una modalidad de "alquerque de III", muy curiosa e interesante, que merecerá el estudio aparte más adelante.
Así nos describen los citados tableros: "No lateral románico do claustro, que aínda posúe as nove arcadas da fábrica orixinal, nun perpiaño do bancal situado entre a sétima e a oitava arcada (comezado polo oeste), consérvanse dous taboleiros de xogo medievais coas seguintes características:

Na parte esquerda do bancal figura un curioso deseño triangular con varios sucos rectilíneos que se cruzan no eixe central formando unha especie de estrela, posúe tamén unha coviña no punto de unión. Este deseño é un posible taboleiro para xogar ó “pai, fillo, nai”, máis non coñecemos referencias doutros deseños similares en Galicia. Ó seu carón figura, en moi mal estado de conservación, un taboleiro de xogo ou “alquerque do doce” rectangular. Os trazos internos en forma de aspas aprécianse con moita dificultade debido á erosión dos sucos pouco marcados e de escasa profundidade.

 

Nota.- En las fotografías del "Colectivo A Rula", podemos observar los tableros de juego citados: en la parte superior, el "alquerque de IX" del monte Meán en Muros y debajo, los dos alquerques de la Colegiata Santa María del Sar en Santiago de Compostela.
Una vez más agradezco estas informaciones, que hacen posible que se vaya actualizando el contenido de este blog, gracias a todos.